Martijn van Dam is senior-adviseur economische strategie bij de Gemeente Den Haag en één van de geestelijk vaders van de City Deal Dynamische Binnensteden. “Er gebeurt van alles, de binnensteden veranderen. Corona heeft ontwikkelingen die al langer geleden in gang zijn gezet, in een stroomversnelling gebracht. Er zijn veel mooie initiatieven, maar de positieve ontwikkelingen kunnen we onvoldoende accommoderen. Dat zit hem niet alleen in de retail, maar in de volle breedte: van werken, wonen, leren en inspireren tot verblijven en ontmoeten. Tegelijkertijd zie je negatieve ontwikkelingen zoals eenvormigheid, verloedering en ondermijning waar we onvoldoende grip op hebben.”
Met andere woorden: werken aan de binnenstad van de toekomst. Maar eerst een korte geschiedenis van hoe de City Deal tot stand kwam. Samen met wijlen Marco Karssemakers van de afdeling Economie van de Gemeente Eindhoven, begon het in 2020 te broeien. “Kunnen we hier niet wat aan doen? Samen met een groep specialisten uit de G6 (G4+Eindhoven+Groningen) zijn we begonnen met het op papier zetten van wat we constateerden aan problemen en waar we naartoe willen met de binnensteden. Toen is vrij snel Jacques de Win van het Ministerie van Economische Zaken aangehaakt en is het balletje gaan rollen. Het thema ondermijnende criminaliteit kwam al heel snel bovendrijven vanuit de steden, dus het was logisch om ook het Ministerie van Justitie aan te haken. Er kwam een verkenning naar de grote binnensteden en daarna was ook Binnenlandse Zaken aan boord. Het heeft even geduurd, maar door de departementen, de vier steden naast de G6 en de kennis- en netwerkorganisaties erbij te betrekken heeft het project voldoende draagkracht en slagkracht. Maar nu begint het werk pas echt.”
“We willen meer grip hebben op wat er gebeurt in die binnensteden. Eén van de belangrijkste manieren om dit voor elkaar te krijgen is het beschikbare instrumentarium. En je komt er niet als je dat lokaal wilt regelen, hier moeten we landelijk voor samenwerken. Daarnaast is fondsvorming essentieel: hoe gaan we de transformatie van de binnensteden financieren, zowel in de opstartfase als op de langere termijn. Toen kwam de City Deal langs: een mooie manier van werken om de doelen die we hebben gesteld te bereiken. De City Deal is anders dan de andere initiatieven die er lopen voor de binnensteden. Het gaat om experimenteren om echte doorbraken te forceren. Niet om een probleem met al bekende oplossingen aan te pakken. We hebben geen boodschappenlijstje met wensen, we moeten tot nieuwe oplossingen komen die we nog niet kennen. Dit doen we op landelijk niveau, zodat niet alleen de deelnemende steden er profijt van hebben.”
Wat is voor Martijn een gedroomde uitkomst van de City Deal? “Dat we een manier van fondsvorming vinden waarbij private partijen betrokken zijn, maar waar ook vanuit het Rijk in geparticipeerd wordt. Met zo’n fonds kunnen we bijzondere functies in binnensteden mogelijk maken. In het juridisch-planologisch instrumentarium zouden een aantal wetswijzigingen helpen om meer te sturen op betaalbaarheid en invulling van panden. In de basis wil je er samen uitkomen met vastgoedeigenaren, maar het is goed om het achter de hand te hebben. Je wil bepaalde functies een plek geven in de binnenstad, om kwaliteit toe te voegen aan de steden.”
Wat geeft Martijn tot slot mee aan de deelnemers van de City Deal? “Er zit enthousiasme en energie in de werkgroepen, dat is fantastisch om te zien. Dit is het moment om dat om te zetten in resultaatgerichtheid. We moeten het gaan regelen. Dit is een gouden kans om dat voor elkaar te krijgen en zo onze binnensteden weer een stukje mooier te maken!”
