Marieke de Vries is beleidsmedewerker Verstedelijking bij de directie Ruimtelijke Ontwikkeling op het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Zij en haar collega’s werken onder andere aan langetermijnperspectieven voor stedelijke regio’s op het gebied van verstedelijking en opgaven als de energietransitie en mobiliteit. “Met ontwerpend onderzoek en andere beleidsinstrumenten helpen we stedelijke regio’s met de ontwikkeling en uitvoering van die langetermijnstrategie. Als er budget vrij komt voor bijvoorbeeld mobiliteit of woningbouw, ligt er een gezamenlijke (rijk-regio) strategie om te kunnen bepalen hoe we dat geld het beste kunnen inzetten.” Daarnaast werkt ze binnen het Programma Mooi Nederland concreet aan het perspectief ‘Leefbare steden en regio’ waarbij ruimtelijke kwaliteit centraal wordt gezet bij het aanpakken van stedelijke opgaven.
“Ik ben opgeleid als architect en zoek daarom in mijn werk graag de samenwerking met ontwerpers. Het inzetten van ontwerp in beleidstrajecten kan helpen grip te krijgen op complexe integrale ruimtelijke opgaven. In de aanloop naar de City Deal Dynamische Binnensteden hebben we vanuit die gedachte ook samen met de G6, het ministerie van EZK en JenV vanuit BZK een ontwerpend onderzoek uitgezet. Ik was de projectleider van dit onderzoek, uitgevoerd door BURA Urbanism en de Stec Groep. Het doel van het onderzoek was om de opgaven in deze zes binnensteden echt goed in beeld te krijgen, te weten welke instrumenten er nog ontwikkeld zouden moeten worden en hoe we hier als het Rijk en de steden samen in kunnen optrekken. Op basis van deze voorverkenning is de City Deal van start gegaan.” Download hier het onderzoek.
“De City Deal is een middel om heel concreet met de steden vanuit hún opgaven samen te werken en te experimenten. Vanuit BZK zijn we betrokken vanuit directie RO en de directie Woningbouw. Mijn rol is om de ruimtelijke kwaliteit in binnenstedelijke ontwikkeling centraal te zetten, en ik denk dus vanuit dat perspectief mee. Ook juridische vragen over bijvoorbeeld de Omgevingswet en grondbeleid komen bij mij terecht en zet ik uit bij collega’s met expertise op dit vlak. Omgedraaid leren wij vanuit het Rijk in de City Deal ook zoveel van de betrokken steden en krijgen we echt inzicht in wat er speelt in de binnensteden. Elke gemeente heeft veel kennis en expertise in huis en draagt goede voorbeelden aan. Dat neem ik weer mee in mijn werk aan programma Mooi Nederland en NOVEX. Op die manier is de City Deal ook van waarde voor rijksbeleid.”
Waarin zit voor Marieke de dynamiek van de binnenstad? “Als er veel mensen vanuit verschillende hoeken van de samenleving een plek kunnen vinden in een binnenstad. Dat vraagt om een bepaalde flexibiliteit in de invulling van het vastgoed en de openbare ruimte zodat er plek is voor veel verschillende activiteiten. Een dynamische binnenstad moet niet rigide en vastomlijnd zijn, want je moet kunnen inspelen op toekomstige ontwikkelingen. Mensen moeten een plek hebben om te verblijven, te wonen en te werken.”
“Ik hoop dat aan het einde van de rit de steden die nu bij de City Deal betrokken zijn, de ruimte hebben genomen en gekregen om echt te experimenteren en dat daar handvatten uit zijn gekomen voor andere gemeentes hoe om te gaan bepaalde opgaven als leegstand, hittestress of betaalbare huisvesting realiseren voor maatschappelijke functies. Door een aantal positieve voorbeelden te realiseren waar andere steden gebruik van kunnen maken, kan er een sneeuwbaleffect ontstaan. In veel Nederlandse binnensteden zie je namelijk vergelijkbare problematiek. Hier zal ik scherp op blijven tijdens de City Deal: hoe kunnen we de geleerde lessen toepassen op een brede groep steden en hoe kunnen we de maatschappelijke opgaven ermee oplossen? Niet alleen gericht op het nu, maar ook toekomstbestendig. Al gaan de projecten bijvoorbeeld niet direct over duurzaamheid, moet je het in je denken over de projecten altijd meenemen. Dan zal de City Deal de meeste waarde hebben voor Nederland.”
